2018’deki afetlere genel bir bakış
Dünyada 2018’deki doğal afetlerin bilançosu ağır oldu. Dünya genelinde 13.500’den fazla kişinin hayatını kaybettiği afetlerden 68 milyon 500 binden fazla insan etkilendi. http://www.mustafadinc.com/share/2018deki-afetlere-genel-bir-bakis" target="_blank" class="linkedin-share">
Dünyada 2018’deki doğal afetlerin bilançosu ağır oldu. Dünya genelinde 13.500’den fazla kişinin hayatını kaybettiği afetlerden 68 milyon 500 binden fazla insan etkilendi.
Dünyada 2018'deki doğal afetlerin bilançosu ağır oldu. Dünya genelinde 13.500’den fazla kişinin hayatını kaybettiği afetlerden 68 milyon 500 binden fazla insan etkilendi.
2018'de afet olayları sonucu ortaya çıkan sigorta edilmiş kayıplar, küresel ölçekte 85 milyar Amerikan Doları olmuştur; bu değer, Swiss Re (sigma) kayıtlarındaki en yüksek dördüncü rakamdır. Toplam kaybın yarısından fazlası, küçük ve orta ölçekli ikincil doğal afetlerin birikmesiyle oluşan kayıplar olmuştur*. Toplam kayıp; 2017, 2011 ve 2005 yıllarındaki pik kaybın oldukça altında gerçekleşmiştir; bu durum, geçtiğimiz yıl mega kayıp oluşturan olayların bulunmadığını göstermektedir. 2017 ve 2018'deki doğal afet olaylarının toplam sigorta ödemeleri, 219 milyar dolar ile ardışık iki yıllık dönem için en yüksek değerde gerçekleşmiştir.
Olay sayısı: 2018'de 304 afet meydana gelmiştir; bu sayı, 2017'dekiyle aynıdır. İlgili afetlerin 181'i doğal afetler (2017'de 184), 123'ü ise insan kaynaklı afetlerdir.
Afetzede sayısı: Dünya genelinde 13.500’den fazla insan, 2018'deki afet olaylarında hayatını kaybetmiş veya kaybolmuştur. Bu rakam, Swiss Re (sigma) kayıtlarında yer alan, tek bir yıl içindeki en düşük toplamlardan biridir. Doğal afetler 9.800'den fazla afetzedenin hayatına mal olurken insan kaynaklı afetler kabaca 3.600 ölümle sonuçlanmıştır; 2017'de yaklaşık 3.000 olan bu rakamın artmış olduğu görülmektedir.
Afetlerin Epidemiyolojisi Araştırma Merkezi (CRED) tarafından hazırlanan Afetler 2018: Yıla Bakış raporuna göre ise geçtiğimiz yıl 11 bin 804 kişinin hayatını kaybettiği bu doğal afetlerden 68,5 milyondan fazla kişi etkilendi. Doğal afetler nedeniyle en fazla can kaybının yaşandığı ülke Endonezya olurken, bu afetlerden en fazla kişinin etkilendiği ülke ise Hindistan oldu.
Toplam ekonomik kayıp: Dünya genelinde meydana gelen afetler sonucu oluşan toplam ekonomik kayıp, 2018'de tahmini 165 milyar doları olmuştur. Bu rakamın yaklaşık 155 milyarı, doğal afetlerden kaynaklanırken geri kalanı, insan kaynaklı olaylar sonucu doğmuştur. Toplam kayıp, 2017'de yaşanan kaybın yarısından azdır (350 milyar dolar); ayrıca önceki 10 yıllık döneme ait, 20 milyar dolar değerindeki, enflasyona göre uyarlanmış ortalamanın altındadır. Geçtiğimiz yıla ait düşük kayıplar, çok büyük bir olayın oluşmadığını göstermektedir. 2018'de afet sonucu meydana gelen kayıplar, gayrisafi yurtiçi hasılanın (GSYİH) %0,19'unu oluşturmuştur; bu oran, %0,28 olan 10 yıllık ortalamanın altındadır.
Oluşan bu 165 milyar dolarlık ekonomik kaybın neredeyse sadece yarısı sigortalanmıştır (85 milyar Amerikan doları). Korunma uçurumu (protection gap)** ise yaklaşık 85 milyar Amerikan doları olmuştur.
Hasarlara bölgesel bakış: Tabiat Ana 2018'de dünyayı her yönden vurmuş ve birçok bölgede şiddetli hava olayları ve depremlerin meydana gelmesine neden olmuştur. Tropikal siklonlar, sigorta edilmiş en yüksek kayıplara yol açmıştır. Bölge bazında en yüksek kayıplar Kuzey Amerika'da görülmüştür (yaklaşık 53 milyar doları); bunlar çoğunlukla kontrol edilemeyen yangınlar, fırtınalar ve kasırgalardan kaynaklanmıştır. Ayrıca Asya'yı, özellikle de Japonya'yı vuran tropikal siklonlar ve sel olayları da meydana gelmiştir. Rekor düzeyde şiddetli yağmurlar, birbirini takip eden tayfunlar ve depremler ülkeyi vurarak hep birlikte 17 milyar doları değerinde, sigorta edilmiş kayba yol açmışlardır. Avrupa'daki 8 milyar Avro (yaklaşık 9 milyar dolar) değerindeki, sigorta edilmiş kayıplar; kasırga, su baskını, soğuk hava/don olayları ve ortalamanın çok üstünde seyreden sıcaklıklar gibi farklı risklerden kaynaklanmıştır.
Yılın en masraflı sigorta olayları: Kasım ayında California'da meydana gelen Camp Fire, 12 milyar Amerikan Doları değerinde sigorta edilmiş kayba yol açarak bu yıl içinde meydana gelen dünyanın en masraflı olayı olmuştur (sigma). Afetlerin Epidemiyolojisi Araştırma Merkezine (CRED) göre ise 88 kişinin öldüğü bu orman yangınlarında toplam tahmini 16,5 milyar dolarlık hasar meydana gelmiş ve kaydedilen en büyük hasarlı orman yangını olmuştur.
Bir sonraki ise ABD'de meydana gelen Michael Kasırgası, Florence Kasırgası ve Japonya'da meydana gelen Jebi Tayfunu'dur. Afetlerin Epidemiyolojisi Araştırma Merkezi (CRED)’e göre Michael Kasırgası 16 milyar dolar, Florence Kasırgası 14 milyar dolar, Jebi Tayfunu ise 12,5 milyar dolarlık bir kayba neden olmuştur.
2018'e yönelik bazı gözlemler
- 2018 yılı sigorta endüstrisi için en masraflı dördüncü yıl olmuştur. (2005, 2011 ve 2017’in ardından)
- Bir başka 4 rakamı daha: Yapılan tahminlere göre 2018, bugüne dek kaydedilmiş en sıcak dördüncü yıl olmuştur.
- Geçtiğimiz yıl, 1 milyar dolar veya üzerinde, sigorta edilmiş kaybı tetikleyen on yedi adet bağımsız olay meydana gelmiştir.
- Yüksek sıcaklıklar, uzun süreli kuraklık durumları getirmiştir. Kontrol edilemeyen yangınlardan kaynaklanan sigorta edilmiş kayıplar, devam eden ikinci bir yıl için yeni bir en yüksek değere ulaşmıştır. Yaz sıcağı dalgası ayrıca orta ve kuzey Avrupa'da şiddetli kuraklık koşullarının ortaya çıkmasına sebep olmuştur.
- 2018'de kaydedilen başka bir ikincil risk, yağış miktarıyla tetiklenen su baskınları olmuştur. Florence Kasırgası, hem Kuzey hem de Güney Carolina'da rekor düzeyde yağış getirmiştir. CRED’e göre Florence Kasırgası yaklaşık 14 milyar dolarlık bir kayba yol açmıştır.
- 2017 ve 2018'de doğal afetlerden kaynaklanan sigorta edilen toplam kayıplar, 219 milyar Amerikan Doları ile ardışık iki yıllık dönem için bugüne kadar görülen en yüksek rakamı yansıtmıştır. Bir önceki iki yıllık en yüksek değer (2018 değerleriyle) 207 milyar Amerikan Doları ile 2011‒2012'de görülmüştür.
- Geçen yıl yaşanan doğal afetlerden en fazla etkilenen ülkeler, Hindistan, Filipinler ve Çin olurken, doğal afetler nedeniyle en fazla can kaybının yaşandığı ülkeler Endonezya, Hindistan, Japonya ve Guatemala oldu.
- Korunma uçurumu (protection gap)** ise yaklaşık 85 milyar Amerikan doları olmuştur.
Afetlerin yol açtığı bu büyüklükte hasarları en aza indirmek istiyorsak iklim değişikliği ve küresel ısınmaya karşı mücadele etmeli, afet risklerini yönetmeyi öğrenmeli, sigortanın bu hasarları karşılamadaki önemini iyi kavramalıyız.
* İkincil riskler (Secondary perils): Yüksek sıklıkta görülen ve az-orta şiddetli hasar olaylarıdır. Örn., sel baskınları, fırtına, kuraklık ve orman yangınları vb.
** Korunma uçurumu (protection gap): Doğal afetlerin verdiği hasar maliyetleri ile sigortalan varlıkların arasındaki fark.
Kaynaklar: Swiss Re, sigma No 2/2019: https://www.swissre.com/institute/research/sigma-research/sigma-2019-02.html [1]
CRED ve UNISDR, 2018 Review of Disaster Events
CRED, CRED Crunch 54 - Disasters 2018: Year in Review
[1] Bu yazıda yararlanılan verilerden sigmaya ait olan kısımlar için yazılı izin alınmıştır. sigma yayınının içeriğinin tümü, telif haklarına tabidir ve tüm hakları Swiss Re Institute’e aittir. Bilgiler özel veya kurum içi olarak kullanılabilir. sigmada yayınlanan verilerin elektronik olarak yeniden kullanılması yasaktır. Tamamen veya kısmen çoğaltılması veya kamuya açık olarak kullanılması, Swiss Re Institute’nin önceden yazılı onayı ile mümkündür, izin verilirse kaynak referans olarak “Swiss Re, sigma No 2/2019” belirtilmelidir.